Gieo trồng đội ngũ ở khoa toán – tin
Bùi Bội Minh Anh (bìa phải, đang làm tiến sĩ tại ĐH Buffalo, New York), Huỳnh Quang Vũ (thứ tư từ phải qua, đã bảo vệ tiến sĩ tại ĐH Buffalo), Lê Long Triều (thứ sáu từ phải qua, đang làm tiến sĩ tại ĐH Buffalo) – những giảng viên trẻ bộ môn giải tích – cùng các SV được nhận học bổng nghiên cứu sinh tại Mỹ trước khi đi – Ảnh: Như Hùng |
TT – Năm 1994 ngành toán khoa toán – tin ĐH Khoa học tự nhiên (ĐHQG TP.HCM) chỉ có bốn SV tốt nghiệp. Những người trong nghề lo khoa này… tuyệt chủng.
Không ai có thể ngờ 12 năm sau, ngành này đã có trên 35 SV đang du học tại Mỹ để làm luận án thạc sĩ (ThS), tiến sĩ (TS). Và trong khi nhiều trường vất vả với việc thiếu giảng viên đạt chuẩn TS, ThS thì ở đây câu chuyện “tươi vui” hơn nhiều.
“Phát dương quang đại?!”
Hình ảnh tại buổi tư vấn du học “cây nhà lá vườn” ở khoa toán – tin của Trường ĐH Khoa học tự nhiên. Mặc dù thiếu một vài gương mặt đã được giới thiệu trước như Nguyễn Trọng Toán (tốt nghiệp cao học tại ĐH Texas và đang làm tiến sĩ ở ĐH Indiana), Lê Quang Nẫm (ĐH Courant), Nguyễn Lê Lực (ĐH Rutgers)… nhưng vẫn có những “tên tuổi” khác: TS trẻ Huỳnh Quang Vũ (đã bảo vệ luận án tại ĐH Buffalo) hiện về nước công tác tại khoa; rồi bộ ba Bùi Bội Minh Anh, Lê Long Triều, Lê Minh Tuấn cùng làm tiến sĩ tại ĐH Buffalo (New York).
Hay những người trẻ hơn, tiếp tục đến Mỹ để làm tiến sĩ toán như: Trần Tuấn Anh (ĐH Gatech), Nguyễn Hoàng Lộc (ĐH Utah), Nguyễn Đình Hoằng (ĐH Wayne), Chung Nhân Phú (ĐH Buffalo), Trần Tấn Quốc (ĐH Wisconsin), Trương Trung Tuyến (ĐH Indiana)… Hơn mười năm trước, ít ai hình dung có ngày khoa toán – tin “phát dương quang đại” như thế này: có nhiều người thành đạt trở về và có nhiều SV theo học.
“Cái chúng tôi thiếu là thiếu các SV giỏi, chứ học bổng du học không thiếu bao giờ” – thầy Dương Minh Đức (trưởng bộ môn giải tích) hể hả. Trong khi nhiều nơi kiếm học bổng không ra còn ở đây thì… quá nhiều.
Theo ông, nhiều cán bộ của khoa còn… tâm tư vì có nhiều học bổng đang chờ người học, bỏ thì uổng. Chính chất lượng SV ở khoa khiến nhiều trường ĐH trên thế giới để mắt tới. Các giáo sư Pháp (ĐH Orleans), sau khi dạy các SV, đã tiến hành cùng với phía Pháp lập chương trình thạc sĩ toán học và ứng dụng 1+1 chính thức với ĐHQG TP.HCM.
Một giáo sư Mỹ (ĐH Wisconsin) sau khi dạy đã cho biết sẽ cấp hai học bổng cho SV khoa toán – tin mỗi năm sang Mỹ học, và sẽ báo cáo về trình độ của SV toán VN tại các hội nghị ở Mỹ, để các ĐH Mỹ khác cử người đến VN giảng dạy và cấp học bổng cho SVVN sang Mỹ học. Riêng năm nay bộ môn giải tích của khoa đã có 10 SV được nhận học bổng làm tiến sĩ toán tại Mỹ.
Trong khi nhiều trường, khoa lao đao chuyện thiếu giảng viên đạt chuẩn TS, ThS thì ở đây câu chuyện và cách làm thật thú vị.
Chuyện bây giờ mới kể
Có một thời gian ngành toán của ĐH Khoa học tự nhiên hầu như không tuyển được người, lượng đăng ký dự thi hằng năm đều… thê thảm. Thầy Dương Ái Phương (hiệu trưởng nhà trường) nhớ lại thời điểm “nhìn thấy tiêu” của ngành toán học lúc ấy:
“Khi ấy tôi vừa về làm đào tạo, nhìn ngành toán tốt nghiệp chỉ bốn người tôi lo lắm. Phải làm cái gì đó cho ngành khoa học cơ bản này. Vậy là mô hình cử nhân danh dự ra đời. Lượng người vào ngành toán cũng tăng lên. Tôi xem đó là sự đột phá trong giáo dục. Một cơ chế nữa từ đó được mở ra mà tôi cũng rất tâm đắc, đó là cơ chế ưu tiên cho phổ thông”.
Còn thầy Dương Minh Đức khi nhớ lại cũng cho rằng đó là thời điểm “đáng sợ”: “Lúc đó nhiều người trong trường không tin khi tôi nói sẽ có thể gửi đi ít nhất bốn SV/năm học tiến sĩ toán tại Mỹ trong vòng mười năm tới. Nhưng chỉ sau vài năm chúng tôi đã phục hồi, bắt đầu có các SV đi du học Mỹ. Các SV lứa đầu tiên sang Mỹ đã bắt đầu trở về VN dạy học. Qua các em, các giáo sư nước ngoài đến dạy ngày càng đông và đều đặn hơn. Có thể nói những ngày khó khăn nhất của khoa toán – tin đã qua…”.
Những cái đạt được về mặt chuyên môn ấy – dĩ nhiên – luôn làm hài lòng những người tham gia trực tiếp giảng dạy và quản lý của khoa. Thế nhưng điều mà nhiều thầy cô trong khoa luôn tự hào, xem đó là sự “vượt cao hơn những thành quả về chuyên môn”, như lời tâm sự của thầy Dương Minh Đức:
“Sự hưng phấn của các SV lần đầu bước qua lằn ranh hiểu biết của con người là tìm ra một kết quả mới trong toán học, thật kỳ diệu cho cả trò và thầy. Tuy nhiên thế hệ SV học toán hôm nay còn vượt cao hơn những thành quả về chuyên môn. Có em vừa mới có các thành tựu lớn trong toán đã yêu cầu tôi mở một seminar để trình bày phương pháp học và nghiên cứu của mình cho các SV trong nước. Có em khi du học liên tục gửi các tài liệu mà em đó tin là SV trong nước cần, nhiều lúc số tài liệu này chiếm một phần không nhỏ trong hành lý của các em khi về thăm nhà. Nhiều em cố học gây uy tín và giúp đỡ tối đa cho các SV khác được học bổng du học”…
Trên mô hình cử nhân danh dự ngành toán học của khoa, năm 2002 ĐHQG TP.HCM bắt đầu triển khai rộng rãi mô hình đào tạo cử nhân tài năng tại các trường thành viên. Trong các kỳ thi tuyển sinh hằng năm, những thí sinh có điểm thi cao được chọn. Trong đó ưu tiên các thí sinh đoạt giải quốc tế, giải quốc gia, học sinh trường phổ thông năng khiếu, xét điểm môn thi tương ứng với ngành đăng ký, khảo sát năng khiếu nếu cần thiết. Những SV thuộc chương trình đào tạo tài năng được ưu tiên bố trí chỗ ở với điều kiện tốt; được các nhà khoa học đầu ngành, các giáo sư, tiến sĩ giỏi và có uy tín trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn nghiên cứu khoa học; được ưu tiên cử đi học tập tại nước ngoài. |
NGUYỄN PHAN
mừng là trường đã được mở rộng, ngành đã được công nhận rộng rãi hơn. bước kế tiếp là làm cho đầu ra khó hơn, nhất là những học vị cao như tiến sĩ. đừng để tiến sĩ ra trường làm trò đùa cho thiên hạ…
Tiến sĩ thì vẫn đa phần là đi nước ngoài làm ^^ Ở VN chỉ nên đào tạo Thạc sĩ (thực sự vẫn chưa đủ chất lượng) nhưng vẫn đỡ hơn hàng chục tiến sĩ mỗi năm ra mà chẳng biết làm gì! ^^